Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części – Budowlane ABC – Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Sprawę możesz załatwić w dowolnym momencie w urzędzie właściwym ze względu na lokalizację obiektu osobiście lub listownie. Istnieje również możliwość załatwienia sprawy częściowo elektronicznie poprzez Elektroniczną skrzynkę podawczą ePUAP.

Jeśli chcesz zmienić sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, musisz zgłosić taką zmianę do odpowiedniego starostwa, urzędu miasta na prawach powiatu albo urzędu wojewódzkiego. Zgłoszenie może złożyć osoba, lub inny podmiot, który dysponuje prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, np. inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego. Zmiana sposobu użytkowania to rozpoczęcie lub zakończenie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności:

1. która zmienia warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska, lub też zmienia układ i wielkość obciążeń,
2. zaliczanej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziel społeczeństwa w ochroni.

Jeśli zamierzona zmiana sposobu użytkowania wymaga przeprowadzenia robót budowlanych, dla których potrzebne jest pozwolenie na budowę, to złóż wniosek o pozwolenie na budowę obejmujący zmianę sposobu użytkowania.

Jeżeli zmiana sposobu użytkowania wymaga przeprowadzenia robót budowlanych, dla których potrzebne jest zgłoszenie budowy, to urząd zajmując się twoim zgłoszeniem zmiany sposobu użytkowania zastosuje przepisy dotyczące zgłoszenia budowy. Będzie to art. 30 ust. 2-4 ustawy Prawo budowlane.

Ile będziesz czekać

Zmianę sposobu użytkowania możesz przeprowadzić po 30 dniach od dnia złożenia zgłoszenia. Jednak tylko wtedy, gdy urząd nie wniesie decyzji o sprzeciwie. Termin 30-dniowy liczony jest od złożenia kompletnego zgłoszenia. Zatem, jeśli zgłoszenie było uzupełniane, to termin liczony jest od daty tego uzupełnienia lub od upływu terminu wskazanego w postanowieniu o uzupełnieniu zgłoszenia.

Urząd może, przed upływem terminu 30 dni, wydać ci z urzędu zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu do złożonego zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania. Po wydaniu takiego zaświadczenia urząd nie może już wnieść sprzeciwu. Zatem, gdy otrzymasz zaświadczenie, możesz zmienić sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Ważne:

Zwróć uwagę, że użyto określenia „urząd wniesie decyzję o sprzeciwie”. Oznacza to, że urząd nie musi w terminie 30 dni doręczyć ci decyzji o sprzeciwie. Wystarczy, że urząd nada decyzję na poczcie albo wprowadzi ją do systemu informatycznego, za pomocą którego wyśle ci decyzję elektronicznie. Najlepiej, po upływie terminu zadzwoń do urzędu i dowiedz się, czy urząd przyjął twoje zgłoszenie.

Zgłoszenie złóż przed dokonaniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Jeśli zmienisz sposób użytkowania zanim urząd oceni twoje zgłoszenie, to urząd uzna to za samowolę. Wtedy czeka cię legalizacja samowoli w nadzorze budowlanym. Usługę można zrealizować w:

• Starostwie powiatowym,
• Urzędzie Wojewódzkim,
• Urzędzie dzielnicowym m.st. Warszawy.

KROK 1: Przygotuj i złóż zgłoszenie oraz wymagane dokumenty

Zgłoszenie złóż przed dokonaniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Jeśli zmienisz sposób użytkowania zanim urząd oceni twoje zgłoszenie, to urząd uzna to za samowolę. Wtedy czeka cię legalizacja samowoli w nadzorze budowlanym.

Dokumenty:

• Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (oryginał)
• Opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego (oryginał lub kopia)
• Opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi (oryginał lub kopia)
• Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (oryginał)
• Informacja uzupełniająca do oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (oryginał)
• Zaświadczenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (oryginał lub uwierzytelniona kopia)
• Decyzja o warunkach zabudowy (oryginał lub uwierzytelniona kopia)
• Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (oryginał lub uwierzytelniona kopia)
• Ekspertyza techniczna, wykonana przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (oryginał lub uwierzytelniona kopia)
• Pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami – w zależności od potrzeb, w szczególności decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (oryginał lub uwierzytelniona kopia)
• Dowód uiszczenia opłaty skarbowej (do wglądu oryginał lub uwierzytelniona kopia),
• Pełnomocnictwo (oryginał lub uwierzytelniona kopia).

Dodatkowe informacje do dokumentów:

Opis i rysunek usytuowania obiektu budowlanego powinien określać jego położenie w stosunku do granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach. Oznacz część obiektu budowlanego, w której zamierzasz dokonać zmiany sposobu użytkowania. Opis i rysunek możesz przygotować samodzielnie.

Zwięzły opis techniczny powinien określać rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi.

Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane składa zawsze wnioskodawca.

Dołącz zaświadczenie właściwego urzędu miasta lub gminy o zgodności planowanej inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania. Jeśli takiego planu nie ma, to złóż decyzję o warunkach zabudowy albo decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (jeżeli jest wymagana).

Ekspertyzę techniczną powinna wykonać osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności.

W zależności od rodzaju sposobu użytkowania lub położenia obiektu, dołącz pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami (np. dotyczącymi ochrony zabytków lub warunków sanitarnych, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach).

Jeśli jesteś reprezentowany przez pełnomocnika to dołącz pełnomocnictwo wraz z dowodem zapłaty opłaty skarbowej za jego udzielenie (w wysokości 17 zł). Nie płacisz za pełnomocnictwo udzielane mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom lub rodzeństwu. Nie trzeba dołączać pełnomocnictwa, jeśli wniosek w imieniu przedsiębiorcy składa osoba wpisana jako pełnomocnik do CEIDG.

KROK 2: Urząd sprawdzi kompletność twojego zgłoszenia

Jeśli twoje zgłoszenie ma braki, urząd wyśle ci postanowienie wzywające do ich usunięcia. Urząd poda w nim termin, w którym masz to zrobić. Gdy nie usuniesz braków w terminie, otrzymasz decyzję o sprzeciwie wobec zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania.

Jeżeli nie zapłacisz opłaty skarbowej za ewentualne pełnomocnictwo, urząd wyznaczy ci termin do zapłaty. Będzie to od 7 do 14 dni. Brak opłaty skarbowej za udzielone pełnomocnictwo nie powoduje zwrotu zgłoszenia. Jednak odpowiedni organ podatkowy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) może przeprowadzić postępowanie egzekucyjne.

Uzupełniane dokumenty złóż w tym urzędzie, w którym złożyłeś zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania.

KROK 3: Urząd oceni, czy możesz dokonać zmiany sposobu użytkowania

Jeśli twoje zgłoszenie spełnia wszystkie wymagania, to urząd przyjmie zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania tzw. milczącą zgodą. Urząd nie musi w takim przypadku wysyłać ci żadnego pisma o zgodzie na zmianę sposobu użytkowania. Ale może, przed upływem terminu 30 dni, wydać ci z urzędu zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Kiedy urząd nie zgodzi się na zmianę sposobu użytkowania dostaniesz decyzję o sprzeciwie na zmianę sposobu użytkowania. Będzie to miało miejsce jeśli:

• nie uzupełnisz w terminie braków zgłoszenia;
• zmiana sposobu użytkowania wymaga wykonania robót budowlanych, które mogą być prowadzone tylko na podstawie pozwolenia na budowę,
• zamierzony sposób użytkowania jest niezgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy lub decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz innymi aktami prawa miejscowego;
• zmiana sposobu użytkowania może spowodować niedopuszczalne:
  • zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
  • pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;
  • pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;
  • wprowadzenie i zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich (gdy twoja inwestycja oddziałuje na sąsiednie działki).

KROK 4: Zmień sposób użytkowania

Możesz zmienić sposób użytkowania po 30 dniach od złożenia zgłoszenia – pod warunkiem, że urząd nie wniósł sprzeciwu w tym terminie – albo po otrzymaniu zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu. Jeśli urząd nie wydał takiego zaświadczenia z urzędu – a chcesz uzyskać potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania – to złóż wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego ten fakt (zgodnie z art. 217 k.p.a.). Wniosek złóż do urzędu, w którym zgłaszałeś zmianę sposobu użytkowania.

Zmiany sposobu użytkowania musisz dokonać w ciągu 2 lat od złożenia zgłoszenia o zmianie sposobu użytkowania pod warunkiem, że urząd nie zgłosił sprzeciwu. W przeciwnym razie będziesz musiał ponownie zgłosić zmianę sposobu użytkowania.

Urząd może wnieść decyzję o sprzeciwie w terminie 30 dni od złożenia przez ciebie kompletnego zgłoszenia. Jeśli zrobi to za późno, możesz uznać to za brak sprzeciwu.

UWAGA:

W przypadku zmiany sposobu użytkowania obiektu znajdującego się na terenie zakładu górniczego zgłoszenie złóż do właściwego organu nadzoru górniczego albo Dyrektora Specjalistycznego Urzędu Górniczego. Jest on organem administracji architektoniczno-budowlanej dla następujących obiektów budowlanych podziemnych zakładów górniczych:

• obiektów budowlanych maszyn wyciągowych;
• szybowych wież wyciągowych;
• budynków nadszybi;
• obiektów budowlanych urządzeń transportowych, których środki transportu poruszają się po torze o nachyleniu powyżej 45°, w wyrobiskach górniczych;
• wolnostojących budynków centrali, dyspozytorni, wraz z systemami łączności, bezpieczeństwa i alarmowania oraz magistralnych sieci telekomunikacyjnych;
• obiektów budowlanych stacji wentylatorów głównych;
• obiektów budowlanych przeznaczonych dla urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych wysokiego i średniego napięcia, zasilających obiekty, maszyny i urządzenia, o których mowa art. 169 ust. 1 pkt 1–5 ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

Możesz odwołać się tylko od decyzji wnoszącej sprzeciw wobec zamierzonej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Odwołanie złóż za pośrednictwem urzędu, który wydał ci decyzję. Masz na to 14 dni – licząc od dnia otrzymania decyzji. Twoim odwołaniem zajmie się:

• urząd wojewódzki – jeśli zgłoszenie złożyłeś do starostwa albo urzędu miasta na prawach powiatu;
• Główny Urząd Nadzoru Budowlanego – jeśli zgłoszenie złożyłeś do urzędu wojewódzkiego.

UWAGA:

Osoby, które nie były wnioskodawcą, a są niezadowolone z twojego zgłoszenia (np. twoi sąsiedzi), mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu naprawczym w nadzorze budowlanym. Taki tryb wynika z orzecznictwa sądu – postanowienie NSA z dnia 18 września 2007 r. (sygnatura II OSK 2023/06).